Crisisheffing over lonen boven €150.000 mag volgens A-G niet met terugwerkende kracht

Met ingang van 1 januari 2013 is de pseudo-eindheffing voor hoog loon ingevoerd. Deze pseudo-eindheffing is ook wel bekend als de crisisheffing, omdat de heffing is geïntroduceerd als tijdelijke crisismaatregel in het kader van de maatregelen om het begrotingstekort binnen de perken te houden. De crisisheffing is een extra belastingheffing van de werkgevers van 16% en geldt per inhoudingsplichtige. De werkgevers moeten deze extra heffing betalen wanneer het fiscale loon in 2012 van een werknemer meer bedraagt dan € 150.000. De grondslag voor de crisisheffing is het fiscale loon uit tegenwoordige dienstbetrekking, oftewel inclusief de bijtelling voor de auto van de zaak en incidentele beloningen, zoals bonussen en dergelijke. Voor de toepassing van deze crisisheffing wordt het meerdere in 2012 geacht te zijn genoten op 31 maart 2013.

Aangezien het een tijdelijke pseudo-eindheffing betrof, gold deze in eerste instantie uitsluitend in het jaar 2013 en had louter en alleen betrekking op de hoge lonen die waren verstrekt in het jaar 2012. Dit betekende dus automatisch dat de crisisheffing met ingang van 1 januari 2014 weer zou komen te vervallen. Echter, nadat helder werd dat de cijfers over de Nederlandse economie zouden gaan tegenvallen, is besloten dat de crisisheffing eenmalig zou worden gecontinueerd. Dit betekende dat de crisisheffing ook in 2014 tot heffing heeft geleid, en ditmaal over het salaris van 2013.

Na aankondiging van de introductie van de crisisheffing werd vanuit verschillende kanten aangegeven dat deze crisismaatregel wel eens in strijd zou kunnen zijn met art. 1 Eerste Protocol bij het EVRM (inzake bescherming van eigendomsrecht). De crisisheffing is namelijk ingevoerd in de loop van 2012, terwijl het betrekking heeft op het salaris over het hele jaar 2012. Daarmee had deze regeling dus in feite terugwerkende kracht. Evenzo geldt voor de verlenging van de crisisheffing.

Om antwoord te krijgen op de vraag of de crisisheffing niet in strijd is met Europeesrechtelijke wetgeving, onder meer vanwege de terugwerkende kracht van de maatregel, zijn er 11 proefprocedures opgestart. Daarnaast lopen er nog andere procedures van werkgevers die zich niet aangesloten hebben bij de proefprocedures. Inmiddels heeft onder meer het Gerechtshof Den Haag op 16 december 2014 geoordeeld dat de crisisheffing niet onrechtmatig zou zijn en heeft de Rechtbank Noord-Holland daarentegen op 9 december 2014 beslist dat de terugwerkende kracht wel te ver ging voor incidenteel hoog loon vóór 26 april 2012 (de datum van bekendmaking van de crisismaatregel in het Begrotingsakkoord 2013). Dit, terwijl het Hof Amsterdam op 28 mei 2015 heeft overwogen dat de extra heffing over een incidenteel hoge bonus die in februari 2012 betaald is, in stand dient te blijven. Daarnaast heeft Hof Amsterdam op 11 juni 2015 geoordeeld dat verlenging van de crisisheffing met één jaar niet in strijd art. 1 Eerste Protocol bij het EVRM.

Advocaat-Generaal Wattel heeft op 18 juni 2015 in een procedure bij de Hoge Raad geconcludeerd dat de terugwerkende kracht van de crisisheffing niet verder mag gaan dan 25 mei 2012. Volgens A-G Wattel werd pas bij de aankondiging op 25 mei 2012 in de toen gepresenteerde Voorjaarsnota duidelijk dat de crisisheffing betrekking zou hebben op het loon over het hele jaar 2012. Op dat moment was pas voor de werkgevers te voorzien dat de crisisheffing terugwerkende kracht zou hebben. A-G Wattel meent derhalve dat de terugwerkende kracht van de crisisheffing voorbij het moment van voorzienbaarheid in strijd is met het eigendomsrecht als bedoeld in art. 1 Eerste Protocol bij het EVRM. Gevolg van schending van het eigendomsrecht is volgens A-G Wattel dat over het loondeel per werknemer dat vóór 25 mei 2012 al de € 150.000 overschreed, geen crisisheffing kan worden geheven. Over loon dat na die datum boven € 150.000 uitkwam, kan wel crisisheffing worden geheven worden.

Het wachten is nu op de Hoge Raad of deze de conclusie van A-G Wattel overneemt. 

Door: Sjaron Vink