Coronacrisis en de werkvloer

Voorzorgsmaatregelen

Een werkgever heeft uiteenlopende zorgplichten jegens zijn werknemer. Zo moet hij bijvoorbeeld zorgen voor een veilige werkomgeving. De overheid heeft Nederlanders voorgeschreven om zoveel mogelijk thuis te werken. Indien thuiswerken niet mogelijk zou zijn, dienen op de werkvloer extra maatregelen genomen te worden. Naast natuurlijk het niet meer mogen schudden van handen (de werkgever kan de werknemers hiertoe een instructie geven), kan gedacht worden aan hygiënische maatregelen, zoals het extra desinfecteren van deurknoppen, het op grote schaal verstrekken van desinfecterende zeep en werknemers op ruime afstand van elkaar laten werken. Tevens dienen, gelet op de social distancing, (fysieke) klantencontacten zo veel mogelijk vermeden te worden.

Kortom, de kans op besmetting en verspreiding op de werkvloer dient zoveel mogelijk geminimaliseerd worden, hetgeen eigenlijk toch wel voor zich spreekt. Van werkgevers mag ook - als uitvloeisel van het goed werkgeverschap - verwacht worden dat zij zich verdiepen in deze crisis en de adviezen en richtlijnen die worden gegeven, gelet op de mogelijke gezondheidsrisico’s voor diens werknemers tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden, in acht nemen.

Loondoorbetaling bij ziekte / Quarantaine / AVG

Indien de werknemer ziek is (en in quarantaine gaat), gelden uiteraard de gewone regels aangaande loondoorbetaling bij zieke werknemers. Indien de werknemer niet ziek is, maar wel verplicht in quarantaine moet, dan heeft de werknemer recht op doorbetaling van het salaris. Ook als achteraf mocht blijken dat de werknemer niet ziek is (geweest).

Indien een werknemer gezondheidsklachten heeft (bijvoorbeeld verkoudheidsklachten), geldt in principe hetzelfde. De werknemer is dan ziek, of valt gelet op de huidige bijzondere omstandigheden gelijk te stellen met iemand die ziek is. Het RIVM schrijft namelijk voor dat iedereen in Nederland bij klachten thuis moet blijven om besmetting en verspreiding, een duidelijk algemeen belang, zoveel mogelijk te voorkomen.

Gelet op de AVG, mag een werkgever zijn personeel niet inlichten over de ziekte van een collega-werknemer. Dus ook niet in geval van een besmetting met het Coronavirus. Met toestemming van de werknemer mag het echter wel medegedeeld worden en het komt mij voor dat een werknemer, gelet op de bijzondere en unieke situatie, niet zomaar zijn toestemming kan onthouden. Maar naast de toestemming van de werknemer is er wellicht nog een grondslag voor een werkgever om het overige personeel in te lichten. Algemeen belang betreft zo een grondslag. Gelet op de impact van het virus, kan toch heel goed gesteld worden dat het zoveel mogelijk vaststellen en het zoveel mogelijk voorkomen van het verspreiden van besmettingen een algemeen belang dient. Daarbij speelt dat mensen op de werkvloer ook mensen buiten de werkvloer zouden kunnen gaan besmetten.

Thuisblijvende werknemer

Thuiswerken luidt het devies, gelet op de door het RIVM uitgevaardigde richtlijn. Een werknemer kan echter niet zomaar zelf beslissen thuis te blijven, bijvoorbeeld omdat de vrees bestaat besmet te raken. Indien een werknemer echter een goede reden heeft om thuis te willen werken (bijvoorbeeld omdat deze behoort tot een risicogroep), dan brengt goed werkgeverschap in beginsel met zich mee dat in overleg wordt getreden met de werknemer, teneinde een mogelijke tijdelijke oplossing te onderzoeken. Maar strikt genomen heeft een werknemer die zelf besluit niet naar het werk te komen, geen recht op loondoorbetaling.

Buitenlandse reizen

Het is buitengewoon onverstandig om naar het buitenland te gaan, gelet op de constant toenemende restricties en de moeilijkheden in verband met het terugreizen. Bij een zakelijk reis zullen deze problemen voor rekening van de werkgever komen. Het is dan ook verstandig zakelijke reizen zoveel mogelijk te beperken, ook natuurlijk om de kans op besmetting (en vervolgens verspreiding op de werkvloer) te minimaliseren. 

Wat betreft vakanties van werknemers geldt uiteraard hetzelfde: ook dit is uitermate onverstandig. Een werkgever kan een werknemer echter niet verbieden om op vakantie te gaan, maar kan een werknemer wel van tevoren uitdrukkelijk waarschuwen. De werkgever is echter wel verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. In geval een werknemer toch besluit op vakantie te gaan, dan neemt deze een onnodig risico op grond waarvan eventuele omstandigheden,  bijvoorbeeld het niet-tijdig kunnen terugreizen of het in quarantaine moeten gaan (zonder daadwerkelijk ziek te zijn), voor rekening van werknemer dienen te komen.

Mocht u vragen hebben over dit soort zaken, aarzel dan niet om contact op te nemen met mr. P. Contreras, advocaat verbonden aan Vink & partners Legal and Tax.